Muhasebe; finansal karakterli, para ile ifade edilebilen işlem ve olayların kaydedilmesi, sınıflandırılması, özetlenerek raporlar halinde sunulması ve bu raporların analiz edilerek yorumlanması ile ilgilenen bir bilim ve sanattır. Burada muhasebe bilim dalının aynı zamanda bir sanat olarak tanımlanmasına dikkatinizi çekmek isterim. İşletme faaliyetlerinin bir kayıt tekniği olarak ele alınan muhasebenin aynı zamanda bir sunuş sanatı olduğu unutulmamalıdır.
**
Muhasebenin tarih içerisinde yaklaşık 7000 yıllık mazisi olduğu bilinmektedir. Mal takibi amacıyla ilk envanter işlemlerinin, günlük kayıtların ve bütçe planlamasının Eski Mısır’da; orduların beslenme ve giyecek ihtiyacının karşılanması sırasında muhasebenin denetim aracı olarak kullanılması Pers İmparatorluğu’nda görülmüştür. Yine Babil İmparatorluğu’nda malın teslim tarihi, malın türü, sayısı ve malı alıp satanın isimleri kil levhalara yazılmış olup ilk yazılı kuralların da Hammurabi Kanunlarında yer aldığı ortaya çıkmıştır. Muhasebenin önemi sikke paranın kullanılması ile farklı boyutlara taşınmıştır. Devlet muhasebesi kavramı ilk olarak Eski Yunan’da ortaya çıkmış olup inşaat ve tarım alanları da oluşmaya başlamıştır. Bugünkü anlamıyla “Muhasebe Sistemi”nin temelleri ise Eski Roma İmparatorluğu’nda atılmıştır.
**
Muhasebe konuları 15. Yüzyıl sonuna kadar doğal bir seyir izleyerek gelişmiştir. “Muhasebenin Olgunlaşması” en iyi şekilde Luca Pacioli (1445-1514) tarafından dile getirilmiştir. Kimine göre bir din adamı, kimine göre ünlü bir matematikçi, kimine göre de zengin bir iş adamı olan İtalyan Luca Pacioli’nin muhasebe bilimine en büyük katkısı çift taraflı (dengeli) kayıt sistemini bulmak olmuştur. Bugün bile geçerli olan bu sistem, muhasebede borç ve alacağın denk olmasını ifade ederek bilanço denkliği veya aktif- pasif eşitliği kavramının gelişimine önemli katkılar yapmıştır. Bu yüzden İtalyan Luca’nın adı literatürde “Muhasebenin babası” olarak da geçmektedir.
**
- yüzyılın başlarından itibaren maliyet ve yönetim muhasebesi konuları ağırlık kazanmış olup günümüzde insan kaynakları muhasebesi, inşaat muhasebesi, sosyal muhasebe, enflasyon muhasebesi, uluslararası muhasebe gibi konularda yeni kayıt ve raporlama teknikleri gelişmiştir. Teknolojiyle beraber bilgisayarların gelişmesi ile muhasebe uygulamalarında bilgisayarlardan faydalanma durumu oldukça yaygınlaşmıştır. Muhasebede kullanılan hesap planlarının tek düzene bağlanması, uygulamalarla ilgili standartların oluşturulması ve bu uygulamaların artık bilgisayar muhasebe paket programlarında bir hayli geliştirilmiş olması eğitim sisteminde de farklı spesifik tekniklere geçilmesi gerektiğinin habercisidir bizlere. Özel sektör ve kamu sektöründeki her işletmenin ve her birimin mutlaka muhasebe uygulamalarına ve uygulayıcılarına ihtiyacı olduğunu bilirsek, muhasebenin oldukça geniş çalışma alanı olan bir bilim dalı ve muhasebecilerin de aslında sanat uyguladıklarını daha iyi kavrarız.
**
Başta annemin ve öğretmenlerimin, tüm uygulamacı arkadaşlarımın, bu yolda emek vermekte olan öğrencilerimin ve tabii ki siz değerli okuyucuların her yıl 1-7 Mart tarihleri arasında kutlanan ‘Muhasebe Haftası’ kutlu olsun.
Kendi iç muhasebenizi iyi yapmanız dileğiyle ve sevgilerle…
