Son dakika haberi!
Ankara 20. Ağır Ceza Mahkemesi, “devletin güvenliğine yahut anayasal tertibe karşı kabahat işlemek için anlaşma” kabahatinden açılan davanın 20 Aralık 2022’deki karar duruşmasında, ortalarında eski Deniz Kuvvetleri kumandanları Bülent Bostanoğlu, Eşref Oğuz Yiğit ve Murat Bilgel’in de bulunduğu 103 sanık hakkında “suçun yasal ögelerinin oluşmadığı” gerekçesiyle beraat kararı vermişti.
Gerekçeli kararını açıklayan mahkeme, hatanın maddi ögelerinin oluşmadığını vurguladı. Cürmün maddi ögesinin gerçekleşmesi için “elverişli vasıtalarla” işlenmesi konusunda failler ortasında mutabakat olması gerektiği belirtilen kararda, şu tabirlere yer verildi:
“Anlaşmaya katılan şahıslar ortasında fikir uygunluğunun makul, programlı bir hale girmiş olması, vasıtaların tespit edilmesi ve gayeye yakın önemli ve tehlikeli olma koşulu bulunmaktadır. Cürmün maddi ögesinin gerçekleşmesi için failler ortasında belirlenen hatanın ‘elverişli vasıtalarla’ işlenmesi konusunda muahede olmalıdır. Kabahat için devletin ülkesine, egemenliğine, birliğine ve Anayasa tertibine karşı kabahatlerden rastgele birini işlemek üzere anlaşılması gerektiğinden burada elverişli vasıtanın cebir ve şiddet kullanımına uygun tartı ve kuvvette silah, işçi, askeri araç ve teçhizat olması gerekmektedir. Muahedeye bahis edilen kabahatin işlenebilmesi için elverişli vasıta bulunmuyorsa kabahatin maddi ögesinin gerçekleştiği söylenemez.”
Suçun maddi ögesinin gerçekleşmesi için, en az iki yahut daha fazla kişinin anlaştığının maddi olgularla tespiti gerektiğine değinilen gerekçeli kararda, maddedeki “maddi olgularla belirlenen bir biçimde olması” ibaresinin, kabahatin oluştuğunu kabul edebilmek için bulunması gerekli kanıtların niteliğine işaret ettiği, kabahatin manevi ögesinin ise kasıt olduğu, bu kabahatin fakat kasıtla işlenebileceği belirtildi.
”CEZA HUKUKU BAĞLAMINDA GERÇEK DEĞİLDİR”
Söz konusu kararda, savcılık iddianamesinde, metnin kaleme alınış üslubu, açıklanma saati ve biçimi prestijiyle “muhtıra” halinde değerlendirildiğinin ve farklı kısımlarda rahatsızlık doğurduğunun öne sürüldüğü belirtilerek, şunlar kaydedildi:
“Metne ait toplumsal reaksiyon gelişmesi, aleyhine görüşler açıklanması demokratik hukuk devleti olmanın gereği açısından ne kadar yanlışsız ise içeriğinin kabahat oluşturup oluşturmadığına dair türel kıymetlendirme yapılmadan iddianamede belirtildiği üzere yalnızca metnin kaleme alınış üslubunun, açıklanma saatinin, hali prestijiyle ‘muhtıra’ biçiminde değerlendirilmesinin, metnin başlangıç cümlesinin niyetli olarak ‘Yüce Türk Milleti’ biçiminde başlatılmasının, soruşturma evresinde ulaşan ihbar, cürüm duyurusu ve şikayet dilekçelerine nazaran farklı kısımlarda önemli bir rahatsızlık doğurmasının sanıkların üzerlerine atılı kabahatin sübutu istikametinden maddi kanıt niteliğinde kabul edilmesi ceza hukuku bağlamında yanlışsız değildir.”
”İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ DEMOKRASİLERİN EN TEMEL YAPI TAŞI”
“Gerek Montrö Boğazlar Mukavelesi gerekse de kamusal tartışmaya açılan muvazzaf bir amiralin sarık ve cübbeyle görüntülenmesi konusunda sanıkların yapmış olduğu açıklama bir fikir yahut fikir açıklaması olarak nitelendirilebilir.” denilen tıpkı kararda, tabir özgürlüğünün çağdaş demokrasilerin en temel yapı taşlarından birisi olduğu vurgulandı.
Gerekçeli kararda, söz özgürlüğünün genel olarak Anayasa, kanunlar ve memleketler arası kontratlar ile bilhassa de bağımsız ve tarafsız mahkemelerin müdafaası altında olduğuna işaret edilerek, şunlar kaydedildi:
“Vatandaşların bu haklarını kullanarak açıkladıkları görüş ve niyetlerinden ötürü kamusal otorite yahut toplumun öbür kişi, kısım yahut gruplarca baskılanmamaları hakkın kullanımı açısından hayli değerlidir. Açıklanan her bir görüş yahut fikrin toplumun tamamı yahut kamusal otorite tarafından kabul görmesi mümkün yahut sağlıklı değildir. Anayasal demokrasi için önemli olan, bireylerin hukuken hata olarak kabul edilmeyen görüş ve fikirlerini açıklama hürriyetlerini tek tek yahut toplu olarak toplumsal yahut kamusal baskı altında kalmaksızın kullanabilmeleridir. Bir görüş yahut niyet açısından mutlak hakikate lakin fikir ve fikirlerin serbestçe söz edilebilmesi, bunlara karşı varsa anti tezlerin ileri sürülmesi sonucunda yapılabilecek sentezle ulaşılabilir.”
Sanıkların yayınladığı iletinin niyet açıklanması olduğu, metnin tek başına cürmün oluşmasına kâfi maddi kanıt niteliğinde bulunmadığı vurgulanan bu kararda, “Sanıkların üzerine atılı ‘suç için anlaşma’ cürmüne ait maddi ögelerin hiçbirinin somut olayda oluşmadığı, maddi ögeleri prestijiyle oluşmamış hata açısından sanıkların kastından kelam edilmesinin mümkün olmadığı, bu haliyle atılı cürmün yasal ögelerinin oluşmaması nedeniyle sanıkların tamamının başka ayrı beraatlerine karar verilmesi gerekmiş ve karar kurulmuştur.” sözüne yer verildi.
DAVANIN GEÇMİŞİ
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 4 Nisan 2021’de, birtakım emekli amirallerin yayımladığı “Montrö bildirisi”ne ait soruşturma başlatmıştı.
Başsavcılık, 6 Aralık 2021’de 103 sanık hakkında “devletin güvenliğine yahut anayasal nizama karşı kabahat işlemek için anlaşma” cürmünden 3’er yıldan 12’şer yıla kadar mahpus cezası talebiyle iddianame düzenlemişti.
Ankara 20. Ağır Ceza Mahkemesi 20 Aralık 2022’deki kararında, sanıkların tamamın beraatine hükmetmişti.
