Ulusal yas yahut ulusal yas, bir ülkenin halkının büyük kısmı tarafından yerine getirilen yas tutma ve anma hareketlerinin gerçekleştirildiği günlerdir.
Bu günler; o ülkeden yahut öteki bir yerden kıymetli bir kişinin yahut bireylerin mevti, cenazesi yahut bunların yıl dönümü nedeniyle hükûmetler tarafından ilan edilir. Ayrıyeten, bir ülkede gerçekleşen doğal afet, facia, kaza, savaş yahut terör saldırısı sonrasında da ulusal yas ilan edilebilir. Bayrakların yarıya indirilmesi ve hürmet duruşu yaygın olarak gerçekleştirilen bir ritüeldir.
ULUSAL YAS GÜNLERİNDE BAYRAK NEDEN YARIYA İNDİRİLİR?
Bayrağı yarıya indirme geleneği 17. yüzyılda başlamıştır. Birtakım kaynaklara nazaran bayrak indirmenin temelinde “görünmez bir vefat bayrağına” yer açmak bulunmaktadır.
Türk bayrağı, 10 Kasım 1938’de sabah saat 9’u 5 geçe ölen Mustafa Kemal Atatürk’ün anısına, her 10 Kasım’da, 09:05 ile gün batımı ortasında yarıya indirilir. Öbür vakitlerde hükümet, Türk siyasetinin ana figürleri anısına hürmet işareti yahut ulusal yas esnasında bayrağın yarıya indirilmesi kararlaştırılabilir.
Böyle bir karar verildiğinde, tüm hükümet binaları, ofisler, devlet okulları ve askeri üsler bayraklarını yarıya indirmektedir.
Ankara’daki Büyük Millet Meclisi’ndeki bayrak, durum ne olursa olsun asla yarıya indirilmez, Mustafa Kemal Atatürk’ün anıt mezarının yer aldığı Anıtkabir’deki bayrak ise yalnızca 10 Kasım’da yarıya indirilir. Yarıya çekilecek bayrak öncelikle tam yüksekliğine yükseltilmeli, daha sonra ise direğin yarısına indirilmelidir.
