Haber siteleri “daha çok tıklanacak” habere yöneliyor
Haber sitelerinin daha güzel habercilik yerine daha çok tıklanacak haberlere yöneldiğini söz eden Prof. Dr. Süleyman İrvan, bu durumun da gazeteciliğin özünü bozduğunu söyledi. “Maalesef haber siteleri daha uygun habercilik yerine daha çok tıklanacak haberlere yöneliyorlar” diyen İrvan, “Google, Okuma Motoru Optimizasyonu (SEO) üzere bir saçmalığı maalesef gazeteciliğin içine soktu, 5N1K gazeteciliğinin özünü bozdu. Artık bir olayı tam ve hakikat anlatmak değil, aranan soruya karşılığı bulana kadar okuru sayfada tutmak daha değerli hale geldi.” diye konuştu. Haber sitelerinin en değerli kaynağının reklam geliri olduğunu kaydeden Prof. Dr. Süleyman İrvan, asıl sorunun kapalı reklamlar olduğunu söyledi.
Üsküdar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Gazetecilik Kısım Lideri Prof. Dr. Süleyman İrvan, haber sitelerinde ağır biçimde rastlanan reklam trafiği ve bu durumun tesirlerine ait değerlendirmede bulundu.
“Bu, parasız haber okuyabilmenin masrafsız maliyetidir.”
Okuyucu olarak haber sitelerinde ağır bir reklam trafiğine maruz kalındığını belirten Prof. Dr. Süleyman İrvan, haber sitelerinin en değerli gelir kaynağının reklam olduğunu söyledi. Prof. Dr. Süleyman İrvan, şöyle devam etti:
“Ancak bu, ücretsiz haber okuyabilmenin masrafsız bir maliyetidir. Bilhassa Türkiye’de haber sitelerinin en değerli gelir kaynağı Google reklamlarıdır. Elbette Adguard, Adblock üzere reklam engelleyiciler var lakin bir okur olarak haber sitelerinde bu engelleyicilerin kullanılmasının etik açıdan gerçek olmadığını söyleyebilirim. Nedeni ise bu engelleyiciler yoluyla en değerli gelir kaynağı Google reklamları olan bir haber sitesinin gelir kaynağı kesilmiş oluyor. Nasıl ki bir Youtube kanalına yalnızca abone olarak ve yüklenen görüntüleri izleyerek bağımsız gazetecileri ve sokak röportajcılarını destekleyebiliyorsak, Google reklamlarına maruz kalarak da bağımsız haberciliği destekliyoruz. Haber alma özgürlüğümüz Google reklamlarına maruz kaldığımızda değil, takip ettiğimiz haber sitesi finansman dayanağı sağlayamayıp kapandığında engellenir.”
“Asıl sorun, haber formatında bilinmeyen reklam yapılmasıdır”
Haber sitelerinin tek gelir kaynağının Google reklamları olmadığını kaydeden Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Eğer bir gün örneğin ABD’de olduğu üzere biz de haber okumak için haber sitelerine para ödemeye ve fiyatlı abone olmaya başlarsak reklamsız bir haber sitesi de talep edebiliriz. Aslında Türkiye’de asıl sorun çok daha vahimdir. Asıl sorun, haber sitelerinde reklamların yayımlanması değildir. Asıl sorun, iş birliği vesaire ismi altında ve fiyatı mukabilinde haber formatında bilinmeyen reklam yapılmasıdır. Reklamları engelleyicilerle önleyemek mümkün fakat bilinmeyen reklamları engelleyemeyiz. Çaba etmemiz gereken, bu cins bir gazeteciliktir.” diye konuştu.
Reklama tıklayarak haber sitesine takviye olunabilir
Bir okur olarak haber sitesinde karşımıza daima birtakım eserlerin reklamı çıkmasının elbette rahatsız edici olduğunu söz eden Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Ancak üstte da belirttiğim üzere reklamı gördüğünüzde rahatsız olmaktan fazla tahminen o reklama tıklanarak haber sitesine daha fazla kaynak sağlanmasına da yardımcı olunabilir. Bir lokal haber sitesinde motamot şu tabirler yer alıyor: ‘ …………… adresini ziyaret ederek haber okuyabilirsiniz. Haberleri okurken sayfanın yanında ve üst kısmında çıkan reklamları tıklamayı da ihmal etmeyin.’ Haklı bir talep.” diye konuştu.
Yabancı haber sitelerinde durum ne?
Ülkemizde internet üzerinden yayın yapan haber siteleri ile yabancı haber siteleri kıyaslandığında ortaya çıkan farklara da değinen Prof. Dr. Süleyman İrvan, şunları söyledi: “Genelleme yapmayı çok yanlışsız bulmamakla birlikte takip ettiğim yabancı haber/medya siteleri içinde benim en enteresan bulduğum site theguardian. sitesi. Sitede reklam yok, üstelik haberleri okumanız için fiyat de talep etmiyor. Pekala nasıl ayakta duruyor? Okur bağışlarıyla elbette. Bir haber okuduğunuzda karşınıza şöyle bir davet metni çıkıyor: ‘Milyarder bir sahibimiz yok ve biz kendimizi gerçeklik, titizlik ve dürüstlükle tanımlanan bir gazeteciliğe adadık. Lakin okur tarafından finanse edilen bir medya kuruluşu olarak bunları yapabilmemiz için desteğinize muhtaçlığımız var. Şayet haber için para ödeyebilecek durumdaysanız lütfen yapınız. Sizlerin sayesinde milyonlarca kişi Guardian’ın haberlerini okumaya devam edecek.’ Manalı değil mi? Rastgele bir zorlama yok ve 2 milyon civarında bir okur gazeteye maddi takviye sağlıyor.”
Daha çok tıklanacak habere yöneliyorlar
Haber sitelerinin daha âlâ habercilik yerine daha çok tıklanacak haberlere yöneldiğini söz eden Prof. Dr. Süleyman İrvan, bu durumun da gazeteciliğin özünü bozduğunu söyledi. “Maalesef haber siteleri daha yeterli habercilik yerine daha çok tıklanacak haberlere yöneliyorlar” diyen Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Buna Google gazeteciliği diyoruz. Google nihayetinde global bir şirket ve ana maksadı daha çok gelir elde etmek. Toplumları daha güzel bilgilendirmek, daha düzgün gazeteciliği fonlamak üzere bir kederi yok Google’ın. Ne yapıyor? Algoritması sayesinde daha çok okunan haberleri daha görünür hale getiriyor.” dedi.
SEO, gazeteciliğin özünü bozdu
Haber sitelerinde artık SEO editörlerinin olduğunu kaydeden Prof. Dr. Süleyman İrvan, kelamlarını şöyle tamamladı: “Google, Okuma Motoru Optimizasyonu (SEO) üzere bir saçmalığı maalesef gazeteciliğin içine soktu, 5N1K gazeteciliğinin özünü bozdu. Artık bir olayı tam ve gerçek anlatmak değil, aranan soruya karşılığı bulana kadar okuru sayfada tutmak daha kıymetli hale geldi. Haber sitelerinin neredeyse tamamında SEO editörleri var artık. Bu editörler, neyin haber bedeli taşıdığına değil, neyin Google’da arandığına odaklanıyorlar ve o istikamette içerikler üretiyorlar. Google’da âlâ gazetecilik demek, arama motorunda en önde çıkan içerik demek. Zira parayı o içerik kazandırıyor. Gazeteciliğin bu cendereden çıkabilmesi çok kolay değil. Alternatif gelir modelleri geliştiremezsek Google gazeteciliğine razı geleceğiz demektir.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
