Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, DHA’ya Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki sarsıntıları kıymetlendirdi.
AFAD’ın bilgilerine nazaran 6 Şubat’ta saat 04.17’de Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde 7.7, saat 13.24’te Elbistan ilçesinde 7.6 büyüklüğünde iki sarsıntı meydana geldi. 10 vilayette büyük hasar meydana gelirken kurtarma çalışmaları sürüyor.
Prof. Dr. Naci Görür, son 100 yılın en büyük sarsıntısını kıymetlendirerek İstanbul için de ihtarlar yaptı.
“İKİNCİ ZELZELE ‘TETİKLENME’ İLE OLDU”
Prof. Dr. Naci Görür, sarsıntıyla ilgili olarak 3 gün evvel ikaz yaptığını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Elazığ sarsıntısı olduğu vakit sizlere beyanat verdim. Elazığ zelzelesi Doğu Anadolu fayı üzerinde oldu, o fay uyandı. Daha evvel sarsıntı üretmiyordu. Ben, ’21. asırda bir zelzele üreterek gücünü boşaltacak’ dedim. Doğu Anadolu fayı Elazığ yöresini kırdıktan sonra, Maraş, Çelikhan, Erkenek ve Hatay bölgesi tehdit haline geldi, ‘Bundan sonra ben büyük sarsıntıların bu yörelerde olacağını düşünüyorum’ dedim. Artık bir bölge uzun vakit zelzele üretmediği vakit o fay çizgisine çok büyük ölçüde gerilim biriktiğini düşünüyoruz. Halkın anlayacağı halde söyleyelim, güç biriktirdiğini düşünüyoruz. Elazığ zelzelesi de olunca, Elazığ zelzelesinde açığa çıkan gücün bir kısmı da Doğu Anadolu fayının Maraş tarafına transfer edildi. Esasen Maraş’ta kıymetli bir güç birikmişse, bir de siz ekstra bir enerjiyi oraya transfer etmişseniz, Maraş’tan korkmaya başlarız. İşte o endişeden, beklentiden ötürü ‘Maraş’a dikkat edin’ dedim. ‘Deprem hazırlıklarına başlayın, kentsel dönüşümü burada ihmal etmeyin’ diye yazdım, çizdim, söyledim. Maalesef 6 Şubat geldi, 7,7 ve 7,6 büyüklüğünde iki sarsıntı oldu. Bu ikinci sarsıntı, ‘tetiklenme’ ile oldu. Oradaki fay sistemleri birbirlerini tetikledi. Birinci zelzele Ölüdeniz fayında, ikinci sarsıntı Doğu Anadolu fayı üzerinde oldu. Bu türlü 9 saat ortayla iki zelzele olması çok seçkin görülen bir durum. Baktığımız vakit, binaların birden fazla sefer tası üzere çökmüş.”
“HATAY VE ADANA KISMINDA DİKKATLİ OLMAMIZ LAZIM”
Prof. Dr. Naci Görür, Hatay ve Adana için ihtarlarda bulunarak kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Çevredeki faylarda muhakkak bir gerilim transferi olabilir. Bu sarsıntılardan sonra Hatay ve Adana yöresinin daha hassas hale geldiğini düşünüyorum. Adana havzasında Doğu Anadolu fay neslinin devamı üzere düşünülen, orada da irili ufaklı faylar var, Hatay’ın meyyit fay bölümlerinde bir gerilim transferinin olabileceğini, oralara bir yük geldiğini düşünüyorum. Oralarda ihtimamlı ve dikkatli olmak lazım ancak onun dışında büyük ölçüde Doğu Anadolu fayı gücünü boşalttı ve azalttı. Tıpkı Kuzey Anadolu fayı üzere. Bundan sonra büyük ölçüde o faylarda bir rahatlama olacaktır. Uzun devir büyük zelzeleler meydana gelmeyecektir lakin dediğim yerlerde de dikkatli olmamız gerekiyor. Bizim telaş ettiğimiz yerler Bingöl ile Karlıova ortasında, Doğu Anadolu fayının en Kuzey Doğu ucunda bir kesim var. Orada en son zelzele 1766 üzere oldu, oradan tasa ediyoruz. Bu Maraş fayından ötürü, Hatay ve Adana havzası bölümünde dikkatli olmamız lazım.”
Prof. Dr. Naci Görür“İKİ FAY GÜCÜNÜN BÜYÜK KISMINI BOŞALTTI”
Türkiye’de en fazla zelzele üreten iki fay çizgisinin gücünün büyük bir kısmının boşalttığını belirterek, Prof. Dr. Naci Görür, “Türkiye’de en fazla sarsıntı üreten iki fay var. Biri Kuzey Anadolu fayı, başkası Doğu Anadolu fayı. Her iki fay gücünün büyük bir kısmını boşalttı. Bu demektir önümüzdeki birkaç yüz sene içerisinde Türkiye’de çok büyük bir sarsıntı olmayacak, en azından bu iki fay nesli boyunca. Bu bizim için ülkeyi zelzeleye hazırlama açısından bir baht. İrili ufaklı öteki yerlerde sarsıntı olabilir, burada da küçük sarsıntılar olur lakin Türkiye’nin en yüklü fay zonları enerjiyi boşalttı. Bu bir imkan, bunu birinci defa söylüyorum bunu bütün Türkiye duysun.” dedi.
“İSTANBUL’DA VAKİT GELMEKTE, 7,5 BEKLİYORUZ”
İstanbul’da hasarın daha fazla olacağını belirten Prof. Dr. Naci Görür şunları söyledi:
“İstanbul’da durum hiç düzgün değil. Nasıl 3 gün evvel ‘Maraş’tan tasa ediyoruz’ diye yazdıysam birebir biçimde İstanbul’dan telaş ediyorum. Bilimsel bütün araştırmalar, İstanbul’da vaktin gelmekte olduğunu gösteriyor. Aşağı üst 30 sene içerisinde zelzelenin beklendiği söyleniyordu, 23 yılı geçtiğine nazaran büyük ölçüde yakınlaşmış demek istiyorum. Lakin Maraş sarsıntısı beklediğimiz Marmara zelzelesinden daha büyük. İstanbul’da en fazla 7,5 bekliyoruz. İstanbul’da daha küçük sarsıntı beklememize karşın, İstanbul’da hasar Maraş’tan daha fazla olur. Başka yandan Maraş’ta da hasarın oldukça fazla olacağını üzülerek kestirim ediyorum, inşallah yanılırım ancak açıklanınca göreceğiz.”
“AFET BAKANLIĞI KURULMALI, 5 YILLIK PLANLAR YAPILMALI”
Afet Bakanlığı’nın kurulması gerektiğini tabir eden Prof. Dr. Naci Görür kelamlarına şöyle devam etti:
“Önce bir Afet Bakanlığı kurulacak. Bu bakanlık kurulduktan sonra, yeterli bir bütçesi olacak, gerekli altyapı ve uyumu yapılacak. 5 yıllık planlar ile zelzele nesillerinden başlanacak ve sarsıntı nesillerindeki her kent sarsıntı dirençli kentlere dönüştürülecek. Evvel bir mikrobölgeleme çalışması yapılacak. Risk tahlili yapılacak ondan sonra ziyan azaltma çalışmaları yapılacak.”
