SADECE 10 TANE VAR
Bilim insanları, bir gün uzaya altın yağdıran son derece güçlü bir patlamayı tetikleyebilecek ‘olağanüstü ender’ bir yıldız sistemi keşfetti. Araştırmacılar kelam konusu yıldız sisteminin epey az olduğunu ve Samanyolu’ndan bunlardan yalnızca 10 tane bulunduğunu düşündüklerini söyledi.
Nature mecmuasında yayımlanan çalışmanın müelliflerine nazaran, iki nötron yıldızının birleşmesi sonucu meydana gelen bir kilonovayı tetiklemek için gerekli tüm şartlara sahip olan bu sistem, klasik bir novadan bin kat daha parlak bir patlamayı meydana getirebilir.
DÜNYA’DAN NE KADAR UZAKLIKTA?
Bununla birlikte, bilimsel olarak CPD-29 2176 olarak bilinen olağandışı yıldız kümesi Dünya’dan yaklaşık 11 bin 400 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor ve birinci olarak 2004 yılında uzaya fırlatılan NASA’nın Neil Gehrels Swift Gözlemevi tarafından tespit edildi.
Şili’deki Cerro Tololo Inter-Amerikan Gözlemevi’nde bulunan SMARTS 1,5 metrelik Teleskop ile yapılan takip müşahedeleri, gökbilimcilerin sistemin bir gün bir kilonova oluşturacağını teyit etmelerini sağladı. Bunun nedenini ise araştırmacıların, sistemin ‘ultra-sıyrılmış süpernova’ olarak bilinen bir nötron yıldızının yanı sıra, kendisi de ultra-sıyrılmış bir süpernova olma sürecinde olan yakın yörüngede dönen büyük bir yıldız içerdiğini görebilmeleri oluşturuyor.
KİLONOVA NEDİR?
Kilonova, iki nötron yıldızı birleştiğinde yahut bir nötron yıldızı bir kara delikle birleştiğinde meydana gelen astronomik olay deniliyor. “Kilonova” terimi birinci sefer 2010 yılında bu türlü bir birleşmeden kaynaklanan elektromanyetik emisyonu tanımlamak için kullanılmıştır.
Bir kilonova sırasında ışık, ısı ve elektromanyetik radyasyonun başka formları biçiminde büyük ölçüde güç açığa çıkıyor. Bu güç, birleşen objelerden fırlatılan ve son derece yüksek sıcaklıklara kadar ısıtılan materyal tarafından üretiliyor. Ağır ısı ve basınç, gerecin parlak bir formda parlamasına ve gama ışınlarından radyo dalgalarına kadar geniş bir dalga uzunluğu aralığında radyasyon yaymasına neden oluyor.
ALTIN VE GÜMÜŞ ÜRETİYOR
Gümüş, altın, platin ve uranyum üzere kıymetli elementleri büyük ölçülerde üreten parlak bir radyoaktif ışık parlaması bu olay esnasında ortaya çıkıyor.
Araştırmanın müelliflerinden André-Nicolas Chené, “Samanyolu’nun en az 100 milyar yıldız içerdiğini biliyoruz. Bu fevkalâde ikili sistem aslında on milyarda bir rastlanan bir sistem.” diye konuştu.
Chené, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bundan sonra olacak şey, iki nötron yıldızının bir cins ‘kozmik baleye’ girmeden evvel yavaş yavaş birbirlerine yanlışsız çekilmeleri ve yörünge güçlerini yerçekimsel radyasyon formunda yavaş yavaş kaybetmeleridir. Son birleşme muhtemelen gerisinde gümüş ve altın üzere büyük ölçüde ağır element bırakacak bir kilonova patlamasına yol açacaktır.
ALTIN YAĞMURU NE VAKİT MEYDANA GELECEK?
Öte yandan uzmanlar, kelam konusu olayın gerçekleşmesinin, yani gökyüzünden altın ve gümüş üzere kıymetli metaller yağmasının, bir milyon yılı bulabileceğini söyledi.
