Çalıştayda Ayvalık’taki keyfi yüksek kira ve fiyatların turizme yansıttığı aksiliklerde ele alındı
Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde, Ayvalık Belediyesi, Ayvalık Ticaret Odası, Ayvalık Kent Kurulu ve Ayvalık Turizm Geliştirme Birliği (AYTUGEB) tarafından düzenlenen “Ayvalık Vizyonu Çalıştayı” başladı.
3 gün sürecek olan çalıştay; BAÜ Ayvalık Meslek Yüksekokulu Oturum Lideri Prof. DR. Ayhan Gökdeniz’in sunumuyla başladı.
Çalıştayın açılış programında; Dünya Kardeş Kentleri Birliği Genel Sekreteri Hüseyin Baraner, XPD Hotel Consulting Chairman Futurist Hotelier Cem Kınay, NAR Gourmet Taraf. Kur. Üyesi Yemek Sanatları Merkezi Lideri Vedat Başaran, Tourstalia GM İstanbul Melih Yetiş, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Turizm Fakültesi Prof. Dr. Volkan Altıntaş ile Çokgezen Gurme Akif Budak konuşmacı olarak katıldı.
Ayvalık Kaymakamı Hasan Yaman, CHP Genel Lider Yardımcısı ve Balıkesir Milletvekili Ahmet Akın, Balıkesir Büyükşehir Belediye Lider Yardımcısı Birol Şahin, Gömeç Belediye Lideri Mehmet İrem Himam, AYTUGEB yöneticileri ve siyasi partilerle, sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin yanı sıra akademisyenlerin katıldığı çalıştayın açılış konuşmasını yapan Ayvalık Belediye Lideri Mesut Ergin çalıştaya dayanak verenlere teşekkür etti.
Çalıştay için geçen yıl Kasım ayından başlayıp, tertipli aralıklarla toplantılar yaparak bugüne hazırlandıklarını lisana getiren Lider Ergin, “Çalıştayımızda dört başlıkta ‘Kent ve Ömür Kültürü’, ‘Turizm ve Sürdürülebilirlik’, ‘Doğal ve Kültürel Miras’ ve ‘Gastronomi, Ölmez Ağaç ve Ayvalık Mutfağı’ hususlarını masaya yatıracağız” dedi.
“Ortak akıl masaları”
Çalıştaya katkı vermek isteyenlere yönelik olarak Aralık ayında yapılan duyurunun akabinde çok sayıda müracaat aldıklarını hatırlatan Lider Ergin, “12 farklı üniversiteden, farklı anabilim kollarından oluşan 21 kişilik bilim şurasının; müracaat yapan 64 çalışmayı değerlendirdiğini ve bu bildirilerden 26’sının sunulacağı çalıştayda, Ortak Akıl masalarında yer almak isteyen iştirakçilerin sayısının da 120’nin üzerinde olduğunu vurguladı.
“Turizmi öncelememiz gerekir”
Ayvalık’ın, turizm kenti olduğu kadar birebir vakitte zeytin ve zeytinyağı memleketi olduğunu söz eden Lider Ergin konuşmasını şöyle sürdürdü; “Ülkemizde en pahalı zeytinlerin münasebetiyle zeytinyağının çıktığı bölge burasıdır. Ayvalık’a turizm emelli gelen çabucak hemen herkes, dönerken bu eserlerimizden kendileri ve arkadaşları için götürmektedir. Bu da yeniden turizm sayesindedir. Turizm, 50-55 bölümden girdi alıp, girdi vermektedir. Bu data; bilimsel manada da ispatlanmıştır. Ayrıyeten, turizm yöresel iktisatta katma paha yaratıp, bölgesel istihdama da çok büyük katkı sunmaktadır. Bu ve buna benzeri nedenlerle Ayvalık’ta turizmi öncelememiz gerekmektedir. Ayvalık, tam bu noktada yol ayrımındadır. Ayvalık’ta turizmi nasıl büyütebiliriz ve dış turizme nasıl açabiliriz. Tabi ki bu büyümeyi ‘koruyarak kullanma’ ya da moda tabirle ‘sürdürülebilir kalkınma’ ve ‘sürdürülebilir turizm’ çerçevesinde yapmamız gerekmektedir. Bu çalıştaydan beklediğimiz en temel çıktı ve sonuç bence budur. Ayvalık ilçemiz 2007 yılı Devlet Planlama Teşkilatı bilgilerine nazaran; gelişmişlik endeksleri sıralamasında; 872 ilçe ortasında 64’üncü, Balıkesir’in toplam 19 ilçesi ortasında da Balıkesir Merkez ve Bandırma ilçelerinden sonra 3’üncü sıradadır. Tıpkı araştırmada; Balıkesir ili ‘İktisadi Faaliyet Kolları’ sıralamasında turizm bölümü yüzde 51.71 ile 7’inci sıradadır. Bununla birlikte Balıkesir kıyı bölgelerinde bulunan mavi bayraklı plaj sayısı 19’dur. Bölgeyle ilgili bir bilimsel çalışmaya nazaran; Ayvalık’ta; Kesimler liginde ‘Turizm ve Turizme Bağlı Alt Sektörler’ 2000 yılında yüzde 52 iken, bu oran 2010 yılında yüzde 63’e çıkmıştır. Bu oranı bugün ölçsek sanırım yüzde 80-85 oranında olacaktır. Yani Ayvalık’ın önü de ardı da sağı da solu da turizmdir. Bu turizmi nasıl büyüteceğimizin karşılığı da, bu çalıştaydan çıkacaktır. Buna inanıyorum” diye konuştu.
“Ayvalık açık bir müze görünümündedir”
Çalıştay Akademik Koordinatörü Prof. Dr. Ayhan Gökdeniz de açılışta yaptığı konuşmada Ayvalık’ın, doğal hoşlukları, plajları, tarihi ve kültürel yerleri, iklimi ve adalarıyla birlikte turizm potansiyeli yüksek ülkenin en kıymetli yörelerinden birisi olduğunu söyledi. Kentte doğal hoşlukların yanı sıra Ayvalık merkez ve Alibey Adası’ndaki neo-klasik sivil mimari örneklerinin oluşturduğu kent dokusunun turizm arzını zenginleştirdiğini belirten Prof. Dr Gökdeniz, “Esas itibariyle ilçe açık bir müze görünümündedir. Ayvalık; 1980’li yıllarda çıkan 2634 sayılı Turizm Teşvik Yasası mucibince turistik yatırımları Antalya üzere bölgesine çekememiş bir kenttir. Bunun değişik nedenleri vardır. Bugünden bakıldığında alsaydı daha düzgün mi olurdu. Tartışılabilir. Bölge, doğal olarak turistik yatırımlar yerine ikinci konut siteleriyle dolmuştur. Bugün yörede 28 binin üzerinde ikinci konut vardır. Son vakitlerde yöredeki turizm anlayışı; yavaş yavaş irili ufaklı eski meskenlerin onarımları ile butik otel işletmeciliğine dönüşmüştür. Bu değişim bölge için olumlu ve rasyonel bir dönüşüm olarak kıymetlendirilebilir. Ayvalık, tarih boyunca kültür, sanat ve yerleşik hayatta değerli bir kent olarak her vakit isminden bahsettirmiştir. Tarihi geçmişi olan tescilli binalara sahiptir ve her binanın da başka bir hayat hikayesi vardır. Ayvalık’ta 2000’e yakın tescilli bina vardır. Ayvalık merkezde ve Cunda’da bilhassa yüksek tavanlı konutlar; günümüzde ‘Neo-klasik mimari’ olarak ‘eski’ Roma ve Helen yapı izlerini taşıdığı için kültür turizmi açısından değer arz etmektedir. Ayvalık; mutfağı ile de tanınan bir kenttir. Gastro kent özelliklerine ziyadesiyle sahiptir. Bir mübadele kenti olan Ayvalık, farklı ülke ve kentlerden gelen vatandaşların barış ve huzur içinde yaşadığı bir coğrafyadır. Turistik alt yapısı güçlü, otel ve yöresel restoranlara sahip, plajı ve turistik çekicilikleri fazla olan bir destinasyondur. Ulusal ve memleketler arası arenada marka imajı güçlü olan Ayvalık’ta toplumsal hayat da farklı ve çeşitlidir. Mahallî halk ve ziyaretçi etkileşimi problemsizdir ve her geçen gün bölgeye olan turistik talep artmaktadır” diye konuştu.
“Geceleme sayısı yabancılarda yüzde 2.2”
Turistik destinasyonlarda sürdürülebilir bir turizm gelişimini sağlamanın, bölgedeki turizm paydaşlarının ve bilhassa destinasyon idarelerinin temel vazifesi olduğunun altını çizen Prof. Dr. Gökdeniz , “Bu nedenle, destinasyon idareleri; turistik destinasyonlar için stratejik planlara başvurmakta ve bölgenin her manada taşıma kapasitelerini, ekonomik, toplumsal ve ekolojik olarak belirlemeye çalışmaktadırlar. Ayvalık’la ilgili 2017 yılında yapılan bir araştırmaya nazaran; yabancılarda ortalama geceleme sayısı yüzde 2.2, yerlilerde ise yüzde 2.5’dir. Bu datalardan de görüleceği üzere; bölgedeki iç ve dış turizmde ortalama geceleri hayli düşüktür. Bu geceleme sayılarının epeyce düşük olmasının bir başka nedeni bölgedeki turizm anlayışının 2-3 aylık bir döneme sığdırılmasıdır. Buradan tek çıkış yolunun eser çeşitlendirmesi, bilhassa kültür, gastronomi, tabiat, kongre ve dark turizm olduğunu söyleyebiliriz. Ayvalık’ta bilhassa son yıllarda yaşanan ağır iç turizm hareketliliği destinasyonun taşıma kapasitesini zorlamakta ve kıymetli yaşamsal sıkıntılar (trafik sıkışıklığı, su ve elektriklerin kesilmesi, oto park ve hizmetlerin denetlenememesi gibi) ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle; bölgeyle ilgili bir turizm stratejik planlamaya muhtaçlık duyulmuş ve bu çalışma; tarafımdan 2018 yılında yapılarak, 2019-2023 devrine ilişkin 5 yıllık bir süreyi kapsamaktadır. Bu planlamada uygulanacak olan stratejileri; kesinlikle yöredeki dal paydaşlarının oluşturacağı bir idare örgütünün yapması gerekmektedir. O nedenle, öncelikle bölgenin turizmiyle ilgili, her türlü planlama, pazarlama ve markalaşması noktasında stratejik kararlar alacak ve uygulayacak bir idare örgütüne gereksinimi vardır. Bu idare örgütü; ulaşılabilirlik, destinasyon çekicilikleri, destinasyonun her türlü taşıma kapasitesi, güvenlik, mahallî halk- ziyaretçi etkileşimi ve ziyaretçi sadakati yaratma noktalarında stratejik bir plan yaparak, bölgedeki turizmin sürdürülebilirliğini sağlayacak tek organdır. Aslında bu örgüt de Ayvalık’ta vardır. 2009 yılında 5355 Sayılı Mahalli Yönetimler Yasası çerçevesinde kurduğumuz Ayvalık Turizm Geliştirme Birliği’nin (AYTUGEB) tüzüğü ve idari yapısı değiştirilerek bu türlü bir idare örgütüne dönüştürülebilir.”dedi.
Ayvalık’ın, bilhassa pandemiden sonra İstanbul, İzmir ve Bursa’dan kıymetli ölçüde göç aldığını hatırlatan Gökdeniz konuşmasını şöyle sürdürdü; “Bu kentlerden gelen bireylerin birçoklarının yatırım maksatla kafe, bar, butik otel, restoran, tasarım atölyesi, ikramlık eşya reyonu, eski meskenlerin onarımı gayeli geldikleri bir olaydır. Bu gerçek katkı; Ayvalık iktisadı açısından kıymetli ve değerli bir kazanımdır. Lakin, Ayvalık bugün toplumsal ve sosyolojik bir sonuçla da karşı karşıyadır. Ayvalık, her manada ağırlaşan bu talep karşısında doğal, kültürel ve toplumsal kazanımlarını kaybetmeye başlamaktadır. Ayvalık’ta her manada yüksek bir fiyat artışı ve enflasyon vardır. Mesken kiraları ve fiyatları uçmuş, inşaat faaliyetleri artmış, turizm dalında faaliyet gösteren hizmet işletmelerinin hizmet kalitesi düşmeye başlamıştır. Bu denetim edilemez gücü; Ayvalık sevenleri ve idarecileri olarak denetim altına almamız gerekiyor. İşte, tam da bu noktada ‘ama nasıl’ sorusu karşımıza çıkıyor. Bu çalıştayı yapmamızın temel nedenlerinden hatta taşıyıcı kolanlarından birisi bu ‘ama nasıl’ sorusuna birlikte yanıt bulabilmektir. Çalıştaya oturumlarda sunulmak üzere farklı ve birbirinden bedelli 64 bildiri gelmiştir. Ayrıyeten, ortak akıl masalarında kelam almak için kayıt yaptıran kişi sayısı da 130’un üzerindedir. Bu müracaatlar bile Ayvalık’ın nasıl ilgi çektiğinin kanıtıdır” diye konuştu. Ayvalık’ın,doğal ve kültürel kıymetleriyle gelişen turizmiyle Balıkesir’in misafirhanesi olduğunu vurgulayan Şahin, Ayvalık’ın turizm alanında gelişebilmesi ve turizm gelirlerinden hak ettiği pastadan hissesini alabilmesi için eforlarının süreceğini vurguladı.
Açılışta konuşan CHP Genel Lider Yardımcısı ve Balıkesir Milletvekili Ahmet Akın ise, Türkiye’nin en değerli destinasyonlarından biri olan Ayvalık’ın turizm alanında gelişimini sbürdürüp, istediği noktaya yükselmesi için böylesi kıymetli bir çalıştayın düzenlenmesinden duyduğu memnuniyeti bölifade etti.
Turizm alanında sürdürebilirliğin ve kalkınma planlarının son derece kıymetli olduğunun altını çizen Ahmet Akın, turizm bölgesi olan Ayvalık ve etrafının barındırdığı en kıymetli ekonomik zenginliklerden birinin de zeytin ağaçları olduğunu ve dünyanın en kaliteli zeytin ve zeytinyağının üretildiği bölgedeki her ağaca sahip çıkılmasının kıymetini vurguladı.
Ayvalık Kaymakamı Hasan Yaman da yaptığı konuşmada, Ayvalık’ın turizminde konaklama sayısının arttırılabilmesinin ehemmiyetine işaret etti.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
