Avrupa Birliği (AB), Yeşil Mutabakat kapsamında sürdürülebilirliğin çeşitli alanlarında hem kendi piyasasını hem de ticaret ortaklarını etkileyecek birçok aksiyonun hazırlığı içerisinde.
Avrupa Kurulu tarafından 1 Şubat 2023 tarihinde açıklanan Yeşil Mutabakat Sanayi Planının ticari boyutunun, Avrupa Parlamentosu Milletlerarası Ticaret Kurulunun (INTA) 1 Mart 2023 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında deklare edilmesi en değerlilerinden biriydi.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi’ye nazaran AB’nin başlattığı tüm vakitlerin en büyük endüstriyel dönüşümü bir ticaret savaşı ile sonuçlanabileceğinin sinyallerini veriyor.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, “AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, Yeşil Mutabakat Sanayi Planı’nı (Green Deal Industrial Plan) birinci sefer bu sene Davos’ta açıklamıştı. Geçtiğimiz günlerde de ABD Lideri Biden ve Leyen ortasında birebir mevzu müzakere edildi. Washington-Pekin sınırında ticaret savaşı, ihracatta kısıtlamalar ve korumacılık tedbirleri, koronavirüs pandemisi, Ukrayna-Rusya savaşı, enflasyon, güç krizi, resesyon, ekonomik belirsizlik, iklim krizi nedeniyle uzun müddettir hem finansmana erişimde hem de rekabetçiliğini muhafazada zorlanan Türk ihracatçısının AB Yeşil Mutabakatı’ndan çok sert bir formda etkileneceğini düşünüyoruz. İhracatçılar için en değerli olanı Eko-Etiket, Dijital Eser Pasaportu ve Sonda Karbon Vergisi (CBAM). Bu kapsamda hazırlanan Avrupa Yeşil Mutabakat Sanayi Planı telaşlarımızı daha da derinleştiriyor.” dedi.
Avrupa Birliği, Yeşil Mutabakat Sanayi Planı ile kendini muhafaza altına alıyor
Başkan Eskinazi, “Türkiye’nin en büyük ihracat ve ithalat ortağı Avrupa Kıtası, ihracatımızdan toplamda yüzde 48 hisse alıyor ve 109 milyar dolar ihracatımız var. İthalatımızın yaklaşık yüzde 25’ini de AB’den gerçekleştiriyoruz. Avrupa Birliği, Yeşil Mutabakat ile tedarik zincirini baştan aşağı değiştirdiği üzere Yeşil Mutabakat Sanayi Planı ile de dünya genelinde yaşanan finansman krizine karşı kendini muhafaza altına alıyor ve kendi iç dinamiklerini yaratıyor. Yeşil Mutabakat çerçevesinde AB ülkelerine dayanakların artırılması, süreçlerin kolaylaştırılması, çeşitlendirmesi, artırılması ve uzatılması üzere bir dizi muafiyete imkan tanıyor.” diye konuştu.
Rekabetçiliğimizi zayıflatacak bir sistem ile karşı karşıyayız
Jak Eskinazi, AB’nin bu atağının ihracatı zorlaştıracağı üzere ithalat maliyetlerini de artıracağını ve böylece dünya genelinde korumacılık tedbirlerini beraberinde getireceğini vurguladı.
“Günün sonunda hem ihracat yaptığımız pazarlardan hem ithalat yaparken yarı mamul aldığımız pazarlarda tedariğimizi ya AB’den yapmak durumunda kalacağız ya da yarı mamul aldığımız ülkelerin de AB Yeşil Mutabakatı kurallarını yerine getirmesi gerekecek. Velhasıl rekabetçiliğimizi zayıflatacak bir düzenek ile karşı karşıyayız. İkili ticaretin önüne konulan pürüzler, ticaret savaşları kümelenmesi ve korumacılık tedbirleriyle uzun vakittir güncelleme bekleyen Gümrük Birliği muahedemiz önemli manada zedelenmişken Yeşil Mutabakat Sanayi Planının yeni bir ticaret savaşına dönüşmemesi için devlet nezdinde yeni stratejilerin geliştirilmesi, AB standartlarına nazaran uyumlandırması gerekiyor.”
AB Yeşil Mutabakat’ı çerçevesinde mevzuat değişiklikleri yapılmalı
Eskinazi, “Türkiye ile AB ortasındaki Gümrük Birliği’ni Özgür Ticaret Anlaşması’na dönüştürecek aktüel bir modeli devreye sokmak için ivedilikle masaya oturmalıyız. İthalat yaptığımız ülkelerde de denetimi sağlamamız lazım. AB Yeşil Mutabakat’ı çerçevesinde mevzuat değişikliklerinin yapılması gerekiyor. Öncelikli olarak acil dönüşüme muhtaçlığı olan karbon-yoğun bölümlerden başlayarak, AB ile ticaretimizde yüksek hissesi olan öbür bölümlerin desteklenmesi gerekiyor. Ticaret Bakanlığımıza hususla ilgili şimdiden görüşlerimizi bildirdiğimiz bir yazı yazdık ve sürdürülebilirlikle ilgili şimdiki bir dayanak paketi açıklanmasını umuyoruz. AB Yeşil Mutabakat’a uygun düzenlemelere gereksinimimiz var.” dedi.
Avrupa Parlamentosu Memleketler arası Ticaret Komitesinin (INTA) 1 Mart 2023 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında Yeşil Mutabakat Sanayi Planının ticari boyutu ile ilgili toplantıda şu bahisler ele alınmıştır;
– Yeşil Mutabakat Sanayi Planının genel emelinin AB’nin daha rekabetçi ve iklim nötr bir iktisat haline getirilmesi olduğu,
– Bu doğrultuda çok sayıda siyaset aracına gereksinim duyulduğu ve ticaret siyasetinin Plan kapsamında ortaya konulan dört ögeden biri olduğu (diğerleri: düzenleyici çerçeve, finansmana erişim ve beceriler),
– Ticaret siyasetinin verimliliği artırdığı, ölçek iktisadı yarattığı, gerekli hammaddelere erişimi kolaylaştırdığı, tedarik zincirlerini çeşitlendirerek AB’yi daha destekli hale getirdiği, iç pazarın gelişimini desteklediği ve AB’nin ticaret ortaklarının iklim nötr iktisada geçişine katkıda bulunduğu,
– Plan kapsamında ticaret siyaseti ile; (i) başta Dünya Ticaret Örgütü olmak üzere kural bazlı ticaret sisteminin tesis edilmesine büyük kıymet verildiği; (ii) ikili seviyede faal Özgür Ticaret Muahedesi (STA) çalışmalarına devam edileceği; (iii) STA’lara ek olarak, Ticaret ve Teknoloji Kurulu, sürdürülebilir yatırım mutabakatları ve kritik hammaddeler kulübü tesis edilmesi üzere alternatif işbirliği sistemlerinin üzerinde durulacağı; (iv) AB’nin kendi ticari ve ekonomik çıkarlarının korunması için üçüncü ülkelerce uygulanan haksız ticaret siyasetlerine karşı ticari savunma araçlarının ve ekonomik baskı ile çaba aracı üzere tek taraflı enstrümanların aktif bir biçimde kullanılacağı belirtilmiştir.
Parlamentoda kelam alan temsilciler tarafından genel olarak, iklim nötr ve rekabetçi bir iktisada sahip olunmasının tezli, açık ve gerektiği durumlarda haksız rekabet ile gayret edebilecek etkin bir ticaret siyaseti ve ticaretin çeşitlendirilmesiyle mümkün olabileceği; bu kapsamda Yeşil Mutabakat Sanayi Planı’nın ticaret boyutunu içermesinin memnuniyet verici olduğu; lakin DTÖ bünyesinde kural bazlı sistem ve üçüncü ülkelerin de bu istikamette siyasetlere iştirakinin dilek edilen amaçlara ulaşılabilmesi için kritik kıymette olduğu tabir edilmiştir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
