Deloitte’un 2023 Teknoloji, Medya ve Telekomünikasyon Öngörüleri Raporu’na nazaran uzayda trafik artıyor. 2023 sonuna kadar bağlantı hizmetleri için alçak dünya yörüngesinde faaliyette olan uydu sayısı 5 bini geçecek. 2030 yılında bu sayının 40-50 bine ulaşacağı öngörülüyor.
Deloitte, 2020 yılında açıkladığı Teknoloji, Medya ve Telekomünikasyon (TMT) Öngörüleri raporunda alçak dünya yörüngesi (LEO) olarak isimlendirilen ve Dünya’nın etrafında 160 ile 2 bin km ortasındaki yörüngede yer alan uyduların ya bir ihtilal yaratacağını ya da uzay çöpüne dönüşeceğini belirtmişti. Üç yıl sonra ise şimdi kesin bir karara varılmamış olsa da pek çok şirket bir ihtilal olduğu konusunda hemfikir. Deloitte Küresel, 2023’ün sonuna kadar 5 binden fazla geniş bant uydunun LEO’da olacağını ve bu uyduların gezegenin her yerinden yaklaşık bir milyon aboneye yüksek süratli internet sağlayan iki uydu kümesi oluşturacağını kestirim ediyor. LEO uydu kümesi kurmayı planlayan her kuruluşun başarılı olduğu düşünüldüğünde 2030 yılına kadar 7-10 rakip ağın faaliyete geçmesi ve toplamda 40-50 bin uydunun 10 milyondan fazla son kullanıcıya hizmet vermesi bekleniyor.
Yörüngedeki 31 binden fazla obje takipte
Yüksek sayıda uydunun yörüngede yer alması çarpışma riskini değerli ölçüde artırırken bu artış, dalda yer alan şirketlerin de iş birliği yapmasını mecburî hale getiriyor. Uyduların birbirleriyle çarpışmasının yanı sıra izlenemeyen uzay enkazının uydulara çarpmasını önlemek için hareket halindeki tüm bu objelerin gerçek vakitli ve büyük bir katiyen nerede olduğunun bilinmesi gerekiyor. Karşılaşılan bu zorluklarsa yeni bölümlerin ortaya çıkmasına ve bu bölümlerin süratle büyümesine yol açıyor.
Uydu geniş bant dağıtımlarında olması beklenen artış; yeni uygulamaların ortaya çıkması, fiyatların düşmesi, kapsamın ve güvenilirliğin artması ve bekleme müddetlerinin düşmesi göz önüne alındığında kullanıcılar için uygun haber manasına geliyor. Lakin mümkün birtakım zorlukların da bölümün yatırımlarını yavaşlatacağı düşünülüyor. LEO’daki bu uydu kalabalığı nedeniyle birçok ulusal, bölgesel ve global marka spektrum, yörünge boşlukları, fırlatma kapasitesi ve karasal pazarlara erişim için gayret etmeye de devam edecek.
LEO’da uydusu olan şirketler için en büyük zorluk uydularını tehlikeden uzak tutmak. Uzay gözetleme ağları, aktif olan 6 binden fazla uydu da dahil olmak üzere yörüngedeki 31 binden fazla objeyi takip ediyor. Bunun yanı sıra, ziyan görmüş uydulardan kopan kesimlerden ufak boya kalıntılarına kadar sayısı bilinmeyen ve izlenemeyen enkaz kesimleri da alçak dünya yörüngesinde dolaşıyor. Uyduların birbiriyle çarpışmasının önüne geçmek ve enkazların da çalışan uydulara çarparak hasar vermesini engellemek için, tüm bu objelerin gerçek vakitli olarak ve büyük bir hassasiyetle, uzay durumsal farkındalığı (SSA) olarak bilinen bir disiplinle nerede olduğunun bilinmesi gerekiyor. Ayrıyeten tesirli uzay trafiği idaresi (STM) olarak da bilinen uyduların fırlatılması, çalıştırılması ve Dünya’ya geri getirilmesiyle ilgili sağlam teknik ve düzenleyici standartlar da her geçen gün daha fazla değer kazanıyor.
Deloitte Teknoloji, Medya ve Telekomünikasyon Önderi Metin Aslantaş, LEO geniş bant pazarının yalnızca büyümekle kalmayacağını birebir vakitte destekleyici pazarların gelişmesini de sağlayarak yeni ve dinamik bir ekosistem yaratacağını söylüyor. Aslantaş, oluşacak bu ekosistemin uzun vadede uygulanabilir olması için, kesimde yer alan tüm şirketlerin dikkatlerini ve kaynaklarını uzayı müdafaaya odaklaması gerektiğini belirterek “Bunların başında, 2032’ye kadar 1,4 milyar dolara ulaşabilecek ticari SSA kesimi geliyor. SSA sağlayıcıları, güçlü bilgisayar modelleriyle yer ve uzay tabanlı sensörlerin bir kombinasyonunu oluşturarak yörüngedeki objeleri izleyerek yollarını varsayım ediyorlar. Güzel geliştirilmiş bir ticari SSA yetkinliği ile hükümet bilgileri artırılabilir ve emniyetli bir ortak çalışma ortamı oluşturulabilir. Sivil uzay trafik idaresi sorumluluğunu 2024 üzere erken bir tarihte devralmak için çalışacak ABD Uzay Ticaret Ofisi’nin fonlanması da bu pazarın gelişmesine yardımcı olabilir” diyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
