Zeytinburnu Aile Bayan Destekleme ve Engelliler Merkezi (AKDEM) tarafından okullar için hazırlanan ve uygulanan “Akran İrtibatı Güçlendirme Projesi” ile günümüzde süratle artış gösteren ve çocuklar üzerinde olumsuz tesirler oluşturan ‘akran zorbalığı’nın önüne geçilmesi hedefleniyor.
Zeytinburnu Aile Bayan Destekleme ve Engelliler Merkezi (AKDEM), günümüzde bilhassa eğitim hayatında çocukların sıkça karşılaştığı ve gelecekte üzerinde olumsuz tesirler bırakan ‘akran zorbalığı’na karşı ‘Akran Bağlantılarını Güçlendirme’ projesini hayata geçiriyor. AKDEM bu projeyle; akran zorbalığına karşı çocukların farkındalıklarının artmasını amaçlarken, akran zorbalığı olan ve olmayan davranışların ayırt edilebilmesi, akran zorbalığı durumunda karşılaşılabilecek üç rolün farklılıkları, zorbalıkla uğraş ve zorbalığı tedbire yollarını keşfetme üzere konuları temel alarak hareket ediyor.
AKDEM’in eğitim kurumlarında gerçekleştirdiği programın maksat kümesini 5.sınıf öğrencileri oluşturuyor. 3 basamaklı olarak planlanan program, 2 ders saati sürüyor ve interaktif olarak gerçekleşiyor. ‘Akran Bağlarını Güçlendirme Projesi’ birinci olarak, Zeytinburnu Reşat Tardu Ortaokulu 5.sınıf öğrencilerine uygulandı. 14 şubeden oluşan okulda toplam 409 öğrenciyle ‘Akran Bağlantısını Güçlendirme Eğitimi’ verildi.
AKRAN ZORBALIĞINI MANAYA VE AYIRT ETME EĞİTİMİ
Programın 1’inci kısmında ‘‘Zorbalık Nedir?’’ konusu ile öğrencilerin akran zorbalığı kavramını, zorbalık davranışlarını ve akran zorbalığının rollerini tanınması amaçlanıyor. Uygulayıcı tarafından kavramlar açıklanıp, soru-cevap metoduyla öğrencilerin desteklenmesi hedefleniyor. Öğrencilerin mevzuyu daha âlâ kavraması için ‘‘Akran Zorbalığı’’ isimli görüntü gösterimi yapılıyor. Görüntü izlerken dikkatlerini çeken noktaları çizebilecekleri yahut not alabilecekleri belirtilirken, görüntüyü izlerken çizdikleri ve yazdıkları üzerine konuşmalar yapılıyor. Zorbalık davranışları yapanlar ve zorbalık davranışına maruz kalanlar hakkında uygulamacıya ipuçları vermesi beklenen aktiflikte, zorbalığa maruz kalan öğrencilerin yaşadıkları durumu anlatmak için bir alan açıldığı ve yaptıkları paylaşımla uğradıkları zorbalık davranışlarını tanımlayabildikleri gözlemleniyor.
Programın 2’nci kısmında ‘‘Akran Zorbalığı mı Değil mi?’’ aktifliği ile öğrencilerin zorbalık ve zorbalık olmayan davranışları ayırt etmeleri amaçlanıyor. Akran zorbalığında güç dengesizliği, süreklilik ve kasıtlılık olması gerektiği bilgisi verilerek aktiflik ile öğrencilerin farkı anlaması sağlanıyor. Uygulayıcı tarafından öğrencilere kırmızı ve mavi renkte kâğıtlar dağıtılıyor. Uygulayıcı farklı kısa olaylar anlatarak, öğrencilerin olayın zorbalık davranışı olup olmadığını renkli kâğıtlarla cevaplaması istiyor. Öğrencilerle yapılan bu aktiflikte anlatılan olaylarda zorbalık olan davranışlar ve tipleri üzerine tartışılırken zorbalık olan ve olmayan davranışların ayrımının yapıldığı gözlemleniyor.
Programın 3’üncü kısmında ‘‘Oku, Düşün, Cevapla’’ çarkı ile verilen eğitimde öğrenilen bilgilerin pekişmesi, tüm öğrencilerin sürece dâhil olması isteniyor. Çark, eğitim boyunca öğretilen bilgiler hakkında sorulardan hazırlanıyor.
Program bitiminde her sınıf için özel olarak hazırlanan ve içeriğinde ‘‘Zorba Değil Arkadaş Ol!’’ iletisini veren ‘‘Sınıf Kontratı’’ afişi öğrencilerle birlikte sınıflara asılıyor ve verilen eğitimin sürdürebilirliğine katkı sağlanması hedefleniyor.
ZORBALIĞA UĞRAYANLAR TESPİT EDİLİYOR
Eğitim programının gerçekleştirilmesi sürecinde AKDEM tarafından izleme ve kıymetlendirme çalışmaları yapılıyor. Bu kapsamda eğitime başlanmadan evvel öğrencilere uygulayıcı tarafından hazırlanan ön test uygulanıyor, eğitim tamamlandıktan sonra ise son test uygulanarak iki basamaklı olarak planlanan kıymetlendirme süreci tamamlanmış oluyor.
Tamamlanan program sonucunda akran zorbalığından ileri derece etkilendiği tespit edilen öğrenciler ve zorbalık davranışını sergileyen öğrenciler ile ilgili gerekli yönlendirmelerin yapılabilmesi ismine okul rehberlik servisi ile görüşme yapılıyor.
AKDEM tarafından uygulanan eğitimler, 2023 yılı içerisinde Zeytinburnu hudutları içerisinde yer alan tüm okulların 5. sınıf öğrencilerine verilecek.
AKRAN ZORBALIĞI NEDİR?
Akran zorbalığı, bir yahut birden fazla kişinin diğer birisine isteyerek berbat ve/veya kaba davranması ya da ona ziyan verecek hareketlerde bulunması manasına gelir. Zorbalık; hayatın her alanında görülebilir. Okulda, oyun alanlarında, sokakta, konutta yahut sanal ortamda gerçekleşebilir. Zorbalık davranışı, tekrarlanan yahut tekrarlanma potansiyeli olan bir davranış olarak tanımlanır.
Zorbalık; bir davranışın isteyerek, karşıdaki kişi “Hayır”, “Bu davranış beni incitiyor” dediği halde yapılması manasına gelir.
Vurmak, itmek, dalga geçmek, özel bilgilerini diğerleriyle paylaşmak, eşyalarına ziyan vermek yahut oyun dışı bırakmak birer zorbalık örneğidir. Zorbalık, zorbalığa uğrayan çocuğun kabahati değildir.
AKRAN ZORBALIĞI ÇOCUKLARI NASIL TESİRLER?
Akran zorbalığı davranışı gerçekleştiren çocukların, kısa vadede okul ile bağlantılı alanlarda sorunlar yaşadıkları, okula bağlılıklarının zayıf olduğu, okulu sevmedikleri ve akademik muvaffakiyetlerinin düşük olduğu görülmektedir. Uzun vadede ise bu çocukların, ilerleyen yıllarda suça karışma ve sabıka kaydı üzere suça ait davranışlarının, yaşıtlarına kıyasla daha fazla olduğu gözlemlenmiştir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
