AMİLAZ NEDİR?
Amilaz, pankreasınız ve tükürük bezleriniz tarafından bedeninizin karbonhidratları parçalamasına yardımcı olan bir enzimdir.
Testi ile kanınızda ya da idrarınızda çok fazla amilaz tespit edilmesi pankreas bozukluğunu yahut öbür bir sıhhat sıkıntısının habercisi olabilir. Hekiminiz, yiyecekleri sindirmenize yardımcı olan pankreasınızda bir sorun olabileceğini düşünürse bir amilaz testi yapabilir.
AMİLAZ TESTİ NEDİR?
Amilaz testi ile kandaki ya da idrardaki amilaz ölçüsü ölçülür. Bu test ile sindirim sistemi rahatsızlıkları ve pankreas hastalıkları tespit edilebilir. İdrar ve kanda bulunan amilaz kıymetleri ile durum değerlendirmesi yapılır.
AMİLAZ YÜKSEKLİĞİ NEDENLERİ
Amilaz kıymeti kaç olmalı? sorusu bu testin yapıldığı pek çok hastanın merak ettiği mevzulardan bir adedidir.
Amilaz olağan bedeli yetişkin ve sağlıklı bireyler için 19-86 U/L olarak belirtilebilir. Bu bedel laboratuvarlar tarafından kullanılan yaygın ve yaklaşık paha aralığıdır. Ama referans aralıkları laboratuvardan laboratuvara muhakkak seviyede değişkenlik gösterebildiğinden test sonucunda belirtilen referans aralığının dikkate alınmasında yarar vardır.
Bebek ve çocuklarda, ergenlerde, yaşlılık periyodunda, gebelikte yahut çeşitli hastalıkların geçirildiği devirlerde referans aralıkları değişebilir.
Bu durumların haricinde amilaz düzeyinin referans kıymetlerin üzerinde olması, alkol yahut birtakım ilaçların kullanımına bağlı olabileceği üzere çeşitli sıhhat sıkıntılarını da işaret edebilir.
Bunlardan kimileri şunlardır:
-Akut ve kronik pankreatit
-Pankreas kanseri
-Yumurtalık kanseri
-Akciğer kanseri
-Kabakulak hastalığı
-Tükrük bezini etkileyen enfeksiyonlar
-Dış gebelik
-Pankreas ve safra kanallarındaki tıkanıklıklar
-Kolesistit
-Peptik ülser
-Gastroenterit
-Prostat tümörleri
-Yanıklar
-İnflamatuar bağırsak hastalıkları
-Anoreksiya ve bulimia nervoza üzere yeme bozuklukları
-Diyabet hastalığı ve diyabetik ketoasidoz.
AMİLAZ DÜŞÜKLÜĞÜ NEDENLERİ
Kanda amilaz yüksekliği haricinde amilaz düşüklüğü de muhakkak sıhhat problemlerini işaret edebilir. Bunlardan kimileri şunlardır:
-Pankreasta kalıcı hasarlara yol açabilen kronik pankreatit hastalığı
-Aşırı alkol kullanımı
-Kistik fibrozis hastalığı
-Karaciğer ve böbrek hastalıkları
-Hamilelik sırasında görülebilen preeklampsi.
Yukarıdaki durumların haricinde daima kullanılan kimi ilaçlar da kanda amilaz düşüklüğüne yol açabilir. Bu nedenle amilaz testini isteyen yahut sonuçları kıymetlendiren tabibe kullanılan ilaçlar hakkında bilgi verilmesi epeyce kıymetlidir.
Amilaz pahasının referans kıymetin çok az altında olduğu durumlarda rastgele bir hastalıktan şüphelenilmeden evvel bir müddet sonra testin tekrarlanması önerilebilir.
Birtakım durumlarda aç kalma, enfeksiyon hastalıkları geçirme üzere nedenlere bağlı olarak enzim düzeyinde hafif değişiklikler meydana gelebilir. Bu nedenle hafif düşüklük ve yükseklikler için tabibin teklifleri doğrultusunda hareket edilmesinde yarar vardır.
AMİLAZ DÜŞÜKLÜĞÜ VE YÜKSEKLİĞİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Amilaz enziminde düşüklüğe oranla yükseklik daha yaygın olarak görülen bir meseledir. Bu üzere durumlarda öncelikli olarak enzimdeki düşüş yahut yükselmeye neden olabilecek üstte belirtilen muhtemel nedenlerden hangisinin sorunun temelinde yattığına ait ileri teşhis tetkikleri yapılmalıdır.
Tanıyı destekleyici daha farklı kan testlerinin yanı sıra ultrasonografi, manyetik rezonans (MR), bilgisayarlı tomografi (BT) üzere görüntüleme tekniklerinden de yararlanılarak hastalığın teşhisi net olarak konulduktan sonra tedavi sürecine derhal başlanmalıdır.
Altta yatan hastalığa yönelik uygulanan tedaviler sonucunda amilaz enziminin kandaki seviyeleri de olağana dönebilir. Bilhassa pankreatit hadiselerinde hastalığa yönelik erken periyotta başlatılan tedaviler ile pankreas hasarları önlenerek ileride karşılaşılabilecek önemli problemler önlenebilmektedir.
Amilaz enzimi pankreas hastalıkları başta olmak üzere birçok hastalığın teşhis ve tedavi sürecinde araştırılan bir kan parametresidir.
