Diyarbakır‘da Mesudiye Medresesi‘nin imalinde yerleştirilen taş istikrar sütunlarının dönmeye devam etmesi, tarihi binanın Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenmediğini gösterdi.
Sur ilçesindeki Ulu Cami Külliyesi girişinde bulunan Mesudiye Medresesi, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı’na bağlı olarak Diyarbakır Yazma Eserler Kütüphanesi’ne mesken sahipliği yapıyor.
İnşasına 1198’de Artuklu Meliki Ebu Muzaffer vaktinde başlanan, 1223’te Melik Mesud periyodunda tamamlandığı için “Mesudiye” ismiyle anılan yapı, Anadolu’nun birinci üniversitelerinden biri oldu.
Medresenin iç avlusundaki mihrabın iki yanına yerleştirilmiş döner istikrar taş sütunlar, binanın rastgele bir sebeple çökme yahut kaymalarını belirlemek emeliyle konuldu.
DEPREMLERDEN ETKİLENMEDİ
Dicle Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız, AA muhabirine, 6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli meydana gelen iki sarsıntının etraf vilayetlerde birçok tarihi yapıda tahribata yol açtığını söyledi.
Depremden etkilenen vilayetlerden biri olan Diyarbakır’daki tarihi yapılarda hafif hasarların meydana geldiğini aktaran Yıldız, yapılarda önemli bir tahribatın kelam konusu olmadığını tabir etti.
1199-1223 yılları ortasında Artuklular tarafından inşa edilen Mesudiye Medresesi’nin mimari ve süsleme özelliklerinin yanında dönen sütunları ile de dikkati çektiğini anlatan Yıldız, “İslam medeniyetinin meşhur mühendisi, otomasyon ve sibernetiğin babası El Cezeri’nin Diyarbakır Artuklu Sarayı’nda çalıştığı periyotta yapılan bu sistemin El-Cezeri’nin tasarımı olduğu düşünülmektedir. Mihrabın iki yanında yer alan dönen sütunceler, rastgele bir sarsıntıdan ve doğal afetten yapının ziyan görüp görmediğinin denetim sistemi pozisyonundadır. Bu dönen sütuncelerden biri yapının 1975’te Lice zelzelesinden etkilenmesinden ötürü biraz ağır dönmektedir” dedi.
“Yapılan incelemelerde Kahramanmaraş zelzelesinden sonra bu sütuncelerin rastgele bir ziyan görmediği, dönmeye devam ettiği anlaşılmaktadır” diyen Yıldız, “Bu sütuncelerin problemsiz bir halde dönmeye devam etmesi yapının zelzeleden ziyan görmediğinin göstergesidir” halinde konuştu.
