MENİSKÜS NEDİR?
Menisküsler, diz ekleminde yer alan kıkırdağımsı yapılardır. Menisküsler, dizde yük transferi, şok emiciliği, eklem sıvısının dağılımı ve derin duyu transferi üzere çok kıymetli vazifelere sahiptir. Her iki dizde, biri iç tarafta biri dış tarafta olmak üzere ikişer adet menisküs bulunur.
MENİSKÜSLER NASIL YIRTILIR?
Menisküsler ekseriyetle dizin birdenbire dönmesi ya da düşme sonrası yırtılır. Her beşerde menisküs yırtığı oluşabilmekte olup; genç yaşlarda yüksek güçlü travmalar ile oluşur. İlerleyen yaşla bir arada menisküslerde aşınma ve yıpranmalar meydana gelir, yırtık oluşumu da kolaylaşır.
Medial (iç) menisküs yırtıkları, laterale (dış) nazaran daha sık olarak görülür. Bunun nedeni dış menisküsün daha hareketli olup travmalardan kaçabilme yeteneğidir. Lakin ön çapraz bağ rüptürü ile birlikte olan yırtıklar daha çok lateral menisküsün art kısmında ortaya çıkar.
MENİSKÜS YIRTIKLARININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Diz ağrısı. Menisküs yırtığının yaşanmasından çabucak sonra ağrı çok şiddetli olmayabilir. Hatta spor yapan şahıslar birinci başlarda ilgilendikleri spora devam edebilir. Lakin dizde oluşan mekanik bozukluğa bağlı eklem sıvısında artış ve şişlik yaşandığı vakit ağrılar şiddetlenmeye başlamaktadır.
Şişme ve sertlik.
Diz içerisinden gelen sesler.
Hareket kısıtlığı (Dizi tam bükememek).
Dizde kilitlenme yahut bir noktada takılma.
MENİSKÜS TEDAVİSİ NASILDIR?
Menisküs tedavisinde her olay için ameliyat müdahalesi gerekmez. Menisküs tedavisi erken teşhis edildiğinde cerrahi operasyona gerek kalmadan yapılabilmektedir.
Kişinin dizi kilitlenmiyorsa, ağrı şiddetlenmiyorsa ve belirtilerde düzelme görülüyorsa cerrahi dışındaki tedavi teknikleri kâfi olabilmektedir. Aslında cerrahi operasyonun belirleyicisi menisküs yırtığının büyüklüğüdür.
Menisküs yırtığı küçük olduğunda tabibin önerdiği ilaçlar ve antrenmanlarla menisküs yırtığı tedavi edilebiliyor. Lakin kolay usuller ve ilaç ile tedavi her hadise için kâfi olmayabiliyor.
Yırtığın büyük olduğu durumda hastaya cerrahi operasyon uygulanarak yırtık tedavi edilebiliyor. Gelişen teknoloji ile menisküs yırtığı kapalı (artroskopi) ameliyatla yapılabiliyor ve hasta kısa müddette güzelleşebiliyor.
Güzelleşmenin tam sağlanabilmesi için hastanın muhakkak bir mühlet istirahat etmesi uzman tarafından önerilmektedir. Düzgünleşme sürecindeki kişinin koşma, zıplama üzere faaliyetlere orta vermesi gerekir.
Tedavi sürecinde çabuk etmemeye ihtimam gösterilmelidir. Kişi evvelden yaptığı fizikî aktivitelerine dönmek için dizini rahat bir formda büküp açabilmeli, dizindeki şişlik tam olarak geçmeli ve yürümek koşmak üzere hareketlerde ağrı hissetmemelidir.
Tamamen düzgünleşme olmadan dizini olağan koşullardaki üzere kullanan birey, dizin daha fazla yara almasına, hareket ve esneklik kabiliyetlerinde kalıcı kayıp yaşanmasına sebep olabilir. İlaç kullanımı ya da ameliyatla güzelleşme sağlandıktan sonra da hastanın tekrar menisküs oluşmaması için dikkat etmesi gerekmektedir. Uygun hafif idmanlarla menisküs önlenebilir.
Menisküs yırtığında düzgünleşme müddeti, dizde yaşanan travmanın şiddeti üzere birçok faktöre bağlıdır.
Ameliyat sonrası büsbütün düzgünleşme mühleti, kişinin olağan zamanlardaki düzgünleşme müddeti, uygulanan süreçlerin tipi ve öbür faktörlerin tesiriyle 4-6 haftaya kadar sürebilir.
Pek çok hastada oluşan komplikasyonların en aza indirilmesi ve güzelleşmenin hızlanması için ameliyattan sonra fizik tedavi formülüne başvurulmaktadır. Tıpkı vakitte, doktor önerisi ile güzelleşme sürecindeki kişi diz ağrısını şiddetlendirmeyecek, yüzücüler için koşu üzere yeni ve farklı spor faaliyetlerinde bulunabilir.
