VASKÜLİT NEDİR?
Vaskülit, kan damarlarının iltihaplanmasına neden olan çeşitli durumlar için kullanılan genel bir tıbbi tabirdir. Anjiyit yahut arterit olarak da ismine rastlanabilir.
Kan damarı duvarında, kalınlaşma, zayıflama, daralma ve yara izi üzere değişiklikler meydana gelir ve bu değişiklikler kan akışını kısıtlayarak organ ve doku hasarına sebebiyet verir.
Birçok vaskülit tipi olmasına rağmen kimilerine çok ender olarak rastlanılır. Vaskülit yalnızca bir organı yahut birkaçını etkileyebilir. Durum kısa periyodik ise akut vaskülit, uzun periyodik devam ediyorsa kronik vaskülit ismini alır.
Vaskülit herkesin başına gelebilir ancak birtakım tipler muhakkak kümeler ortasında daha yaygın seyretmektedir. Kimi vaskülit cinsleri, tedaviye ihtiyaç duymadan güzelleşmektedir. Birtakım şiddetli tipler ise ilaç tedavisine muhtaçlık duymaktadır.
VASKÜLİT NEDEN OLUR?
Vaskülitler, bağışıklık sisteminin ezkaza kan damarlarına saldırması sonucu geliştiği için otoimmün hastalıklar olarak da kıymetlendirilir. Birtakım vaskülit çeşitleri bakteri, virüs ya da mantar enfeksiyonları sonucu oluşabilirken, öteki vaskülit cinsleri belli ilaçlara ya da toksinlere alerjik tepki olarak meydana gelebilir.
Uzmanlar, genetik ve çevresel faktörlerin de vaskülitlerin oluşumunda rol oynadığını belirtmiştir. Lakin yapılan bilimsel araştırmalar, vaskülitin tam olarak neden kaynaklandığı konusunda şimdi kapsamlı bir sonuca ulaşamamıştır.
VASKÜLİT BELİRTİLERİ NELERDİR?
Vaskülitin belirtileri şahıstan şahsa, durumdan duruma değişiklik gösterir. Ekseriyetle bedendeki kan akışının azalmasıyla ilgilidir. Semptomlar erken ve süratli gerçekleşebildiği üzere bazen hastalığın ileri evrelerinde da gelişebilir.
Vaskülitin Genel Belirtileri;
-Ateş
-Baş ağrısı
-Yorgunluk
-Kilo kaybı
-Genel ağrı ve acılar
-Gece terlemeleri
-Döküntü
-Uyuşma yahut halsizlik üzere hudut sorunları.
Bazı vaskülit cinsleri süratle berbatlaşabilir, o yüzden erken teşhis ve tedavi çok mühimdir.
VASKÜLİT TEDAVİ FORMÜLLERİ NELERDİR?
Tedavi teknikleri temel olarak, iltihabı ilaçlar ile denetim altına almaya ve vaskülitinizi tetikleyen hastalıkları çözmeye odaklanır. Vaskülit tedavisi 2 evrelidir. Birinci etap iltihabı durdurmak, ikinci kademe nüks etmesini önlemektir.
Her iki basamak da reçeteli ilaçlar vasıtasıyla ilerler. Hangi ilacı ne kadar mühlet almanız gerektiği de, vaskülitin tipine, etkilenen organlara ve durumun ciddiyetine bağlı olarak şekillenir. Birden fazla olayda tedavi muvaffakiyete ulaşır lakin daha sonra nüks etme riski mevcuttur. Kimi hadiselerde vaskülitin büsbütün güzelleştiğini göremez ve devam eden bir tedaviye muhtaçlık duyar.
Vaskülit kimi hadiselerde, damar duvarında balon gibisi çıkıntılar oluşmasına neden olur. Bu şişliğe cerrahi operasyon gerekebilir. Tıkalı arterler ayrıyeten ameliyata gereksinim duyabilmektedir.
Vaskülit denetim altına alındığında, tabip ilaçları keser. Tedavinin uzun vadeli yan tesirlerini, vaskülit alevlenmelerini ve komplikasyonları izlemek için sistemli denetimler gerekecektir.
